| @ahmetkalayci - Oct 09, 2024
Bakiyeli yatırımcı başı $5-6 yıllık bütçeyle kimin hakkını korumak üzere regülasyon yapılabilir? Ethereum'da NFT'leştirilmiş bir tuğlayı hareket ettirmenin maliyeti $4-5'dır. Metaverse alanlarındaki en basit veya ucuz tuğla, kiremit&fayans gerçek malzemelerden daha pahalıdır.  : 0  : 0
|
| @ahmetkalayci - Oct 09, 2024
SPK’nın Regülasyon Bütçesi: Küresel Finansal Gerçekler ve Blockchain Dünyasında Bir Karşılaştırma Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Türkiye’de sermaye piyasalarını düzenleme ve denetleme işlevini yerine getirirken, bütçesi ve kaynakları sınırlıdır. SPK'nın 2023 bütçesi 916 milyon TL, 2024'ün ilk dokuz ayında ise 1.693 milyon TL'ye ulaşmıştır. Ancak bu bütçenin, finansal teknolojilerin ve özellikle blockchain teknolojisinin getirdiği devasa regülasyon ihtiyaçlarını karşılamada yeterli olup olmadığı tartışmalıdır. Bu yazıda, SPK'nın mevcut bütçesinin sektör oyuncuları ve blockchain dünyasındaki büyük aktörler karşısındaki yetersizliklerini inceleyerek, çözüm yollarını tartışacağız. Merkezi Kayıt Sistemi ve Yatırımcı Bütçesi SPK’nın düzenlediği Merkezi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı 35,7 milyon kullanıcı bulunmaktadır. Ancak bu kullanıcıların sadece 10,7 milyonunun** bir bakiyesi vardır. Bu rakamlar, SPK'nın korumaya çalıştığı yatırımcı kitlesinin büyüklüğünü gösterirken, bütçenin bu büyüklük karşısında nasıl sınırlı kaldığını ortaya koyuyor. SPK’nın yatırımcı başına ayırdığı yıllık bütçe yaklaşık $5-6 düzeyindedir. Bu rakam, blockchain ve finans teknolojilerinde ortaya çıkan riskleri ve yatırımcı haklarını koruma açısından oldukça yetersizdir. Yatırımcı başına yıllık $5-6 ile hangi haklar korunabilir? Bu soru, SPK’nın hem dijital hem de geleneksel sermaye piyasalarını denetlerken karşılaştığı temel zorluklardan birini işaret eder. Küresel kripto borsalarının işlem hacimleri, aracı kurumların kârları ve blockchain tabanlı işlemler göz önüne alındığında, bu miktarın ne kadar yetersiz olduğu açıkça görülüyor. Blockchain ve NFT Dünyasında Maliyetler Blockchain teknolojisinde özellikle Ethereum gibi popüler ağlarda işlem maliyetleri, yani gas fee’ler, oldukça yüksektir. Örneğin, Ethereum’da bir NFT veya bir basit dijital varlığın transferi için gereken işlem ücreti $4-5 civarındadır. Bu maliyet, Metaverse gibi dijital dünyalarda en basit varlıkların hareket ettirilmesini bile fiziksel dünyadaki gerçek malzemelerden daha pahalı hale getiriyor. Örneğin, bir tuğla veya kiremit gibi basit dijital varlıkların bile fiziksel versiyonlarından daha pahalıya mal edilmesi, dijital dünyadaki değerlerin ne kadar yüksek olduğunu ve bu değerlerin regülasyon ihtiyacını artırdığını göstermektedir. Bu durumda, SPK’nın mevcut bütçesiyle Ethereum blockchain’de yılda yaklaşık 10 milyon işlem yapabileceği hesaplanmaktadır. Günde ise yalnızca 28.000-33.000 işlem gerçekleştirme kapasitesi bulunmaktadır. Blockchain’deki işlem hacmi ve bu işlemlerin yüksek maliyetleri göz önüne alındığında, SPK'nın mevcut bütçesi, dijital varlıkların denetlenmesi ve düzenlenmesi için oldukça yetersiz kalmaktadır. Finansal Büyüklük Karşılaştırması SPK'nın bütçesinin sektördeki diğer büyük oyuncularla kıyaslanması, bu yetersizliği daha açık bir şekilde ortaya koyuyor. Örneğin, 2023 yılında Türkiye'deki aracı kurumların net kârı 35 milyar 379 milyon TL olarak kaydedilmiştir. SPK'nın aynı yıl içinde kestiği cezalar ise yalnızca 222 milyon TL'dir. Aracı kurumların kârlarıyla SPK’nın düzenleyici kapasitesi arasındaki bu büyük uçurum, SPK'nın piyasada etkin bir düzenleme yapabilmek için daha fazla kaynağa ihtiyacı olduğunu ortaya koyuyor. Küresel ölçekte ise durum daha çarpıcı. 2023'te **Tether** (USDT), BlackRock gibi dev yatırım şirketlerinden daha fazla kâr elde etmiştir. Tether’ın kârı $6,2 milyar iken, BlackRock’ın kârı $5,5 milyar olarak kaydedilmiştir. Tether, bir stablecoin olarak yalnızca kripto para piyasasında faaliyet gösteren bir şirket olmasına rağmen, küresel finansın devlerinden birini geride bırakmıştır. Bu durum, kripto varlıkların ne kadar büyük bir ekonomik değer yarattığını ve regülasyon ihtiyacının da bu büyüklükte bir kaynağı gerektirdiğini göstermektedir. Ayrıca, global merkezi kripto borsalarının yıllık gelirleri 43 milyar dolar düzeyindedir. Bu gelirler, Türkiye'deki tüm finansal düzenleyicilerin bütçelerinden kat kat fazladır. SPK’nın bütçesiyle bu devasa ekosistemi düzenlemeye çalışması, neredeyse imkânsız bir görev olarak karşımıza çıkmaktadır. BIST 100 ve SPK’nın Düzenleyici Rolü SPK, yalnızca kripto para ve blockchain dünyasını değil, aynı zamanda Türkiye’deki geleneksel sermaye piyasalarını da düzenlemektedir. BIST 100 endeksinde işlem gören şirketlerin piyasa değeri ve işlem hacmi de SPK'nın bütçesiyle kıyaslandığında oldukça büyüktür. BIST 100'deki şirketlerin toplam piyasa değeri milyarlarca doları bulurken, günlük işlem hacmi 50-60 milyon dolar civarındadır. Bu işlem hacmi ve piyasa büyüklüğü karşısında, SPK’nın mevcut bütçesiyle yeterli denetim yapması oldukça zor görünmektedir. Bu karşılaştırma, SPK'nın dijital ve geleneksel sermaye piyasalarındaki artık sofistike varlıkları ve platformları denetleyebilmesi için daha büyük kaynaklara ihtiyaç duyduğunu ortaya koymaktadır. Hatta Türkiye’de Diyanet İşleri Başkanlığı, 100 milyar TL'lik bütçesiyle SPK’dan kat kat fazla düzenleyici kapasiteye sahiptir. Bu, finansal düzenlemelerin ne kadar az bir pay aldığını ve bu alana daha fazla yatırım yapılması gerektiğini göstermektedir. SPK’nın Bütçesi Yeterli mi? SPK’nın mevcut bütçesiyle, blockchain, kripto varlıklar, ve geleneksel sermaye piyasaları arasında yeterli düzenlemeleri yapabilmesi oldukça zor görünmektedir. Hem blockchain dünyasındaki maliyetler hem de kripto ekosisteminin büyüklüğü, SPK'nın daha büyük bütçelere ve daha fazla kaynağa ihtiyacı olduğunu net bir şekilde ortaya koymaktadır. Dijital varlıklar ve blockchain teknolojisi hızla büyüyen bir alan ve bu alandaki regülasyonların başarılı olabilmesi için sadece teknik bilgi değil, aynı zamanda yeterli bütçe ve insan kaynağına ihtiyaç duyulmaktadır. SPK’nın mevcut bütçesi, hem yatırımcıları koruma hem de yenilikçi finansal teknolojilere uygun düzenlemeler getirme konusunda oldukça sınırlı kalmaktadır. Bu nedenle, Türkiye’nin sermaye piyasalarını küresel trendlerle uyumlu hale getirebilmesi ve fintech ile blockchain ekosistemindeki fırsatları kaçırmaması için SPK’nın bütçesinin artırılması ve yeni stratejik yatırımlar yapılması şarttır. : 0 : 0
|